Van de grens tot Samarkand

We zijn in Azië! Dat wisten we natuurlijk al toen we de boot namen in Istanbul, maar nu zien, horen en ruiken we het ook.. Al is het een Azië met veel Russische en zelfs nog wat Perzische trekjes.

Er wordt luidruchtig gerocheld, niet zelden gevolgd door een flinke fluim, en geboerd, zonder gêne. Sterke drank is volop verkrijgbaar en wordt in dezelfde mate genuttigd. Hygiëne is geen vanzelfsprekendheid meer, zoals in Iran, en we hebben de eerste 'open'bare toiletten al mogen ervaren (een aantal gaten op een rij, met daaronder een soort grote put. Ter afscheiding muurtjes op heuphoogte - voor de lokale bevolking, maar voor ons ietsje lager - en zonder deuren, uiteraard). Het ruikt er naar een flinke koeienstal in volle operatie. Ook stromend water onderweg is geen vanzelfsprekendheid meer. Om je handen te wassen hebben ze op sommige plaatsen een soort cylinder met water opgehangen waar je door tegen een buisje aan te drukken een kleine hoeveelheid water op je handen krijgt. Daar worden ze wel nat van, maar niet echt schoon..

In de gezichten van de mensen ontdekken we stukjes Rusland, Perzië en Azië. Zwart haar, donderrood en zelfs soms middenblond. Donkerbruine ogen, hazelnootbruine en zelfs blauwe. Het lijkt allemaal willekeurig, maar toch kunnen we in ieder gezicht een herkenning van de omgeving terugvinden. En de kleding, dat is een verhaal apart.. Velours is absoluut de natie's nummer 1, met glitters en zonder glitters. Veelal zijn het kuitlange jurken met daaronder een wijde broek in dezelfde stof. Maar wat het meest bijzonder is, is dat mensen hier ook met een soort badjassen, pyama's en slofjes van deze stof over straat gaan. Een mooie verrassing.. Verder zijn de monden van menig Oezbeek vanaf een jaar of 25 gevuld met vele grammen goud.

Wederom worden we getrakteerd op de 'Perzische' gastvrijheid. We waren te gast bij een Oezbeekse familie in Buchara die een kamer of negen verhuurt aan, veelal lokale, gasten. De was hangt vrolijk op de binnenplaats te wapperen en appeltjes liggen op ieder vrij plaatsje te drogen om waarschijnlijk te eindigen in een heerlijke compote. Met een glimlach wordt er soms een bordje pistachenootjes op je tafel gezet, dan weer een meloen of opeens een bord rijst met worteltjes, 2 lepeltjes en een salade. Eet, eet! zeggen ze steeds en lopen dan weer lachend verder. Een gezellige boel hier bij die Oezbeken.

Buchara is een prachtige stad met vele, mooi gerestaureerde, moskeeën en Medrassa's (Koran scholen), maar weinig tot geen van deze gebouwen wordt nog gebruikt voor het doel waarvoor ze gemaakt zijn - het belijden van het geloof. Dit is een duidelijk statement van de regering, die in 1992 de staat als een seculaire democratische presidentiële republiek heeft betiteld. Het seculaire werd in praktijk gebracht door de azan (de oproep tot gebed) te verbieden en sterk religieuze moslims te onderdrukken. Nu, 16 jaar later, is de staat nog altijd verre van democratisch.

Op dit moment zijn we in Samarkand, alleen de naam al spreekt tot de verbeelding en de stad maakt deze echt. Ik voel me hier voor het eerst op mijn gemak in dit land. Khiva en Buchara lijken een soort openlucht musea. Prachtig, maar vol met toeristenbussen en onvriendelijke souvenirverkopers. Samarkand is een stad van vlees en bloed. Met tussen de prachtige monumenten kronkelende straatjes vol met leven. Tussen de idyllische plaatjes liggen wel vuilnisbelten te vergaan. Een stad van contrasten.

Gisteren zijn we naar Shah-i-Zinda, de avenue van de mausolea, geweest. Dit is de heiligste plek van Samarkand en een reisdoel voor vele pelgrims. De belangrijkste tombe is die waar Qusam ibn-Abbas begraven ligt, een neef van de profeet Mohammed die in de zevende eeuw Islam naar deze regio heeft gebracht. Zeven eeuwen later hebben de leiders Timur en zijn kleinzoon Ulugbeg hun familieleden en andere favorieten dichtbij deze 'levende koning' begraven waardoor er nu een mooi straatje van mausolea is ontstaan, alsof iedere dode hier zijn eigen knusse huisje heeft. Op de meeste heilige plaatsen voel ik me altijd een beetje plechtig, op mijn hoede en serieus. Maar deze plek is verrassend genoeg een beetje sprookjesachtig, ontspannen en ontzettend mooi. Pelgrims beleven hier hun heilige moment op een ontspannen manier, zoals ook in Konya Urgench in Turkmenistan. Gezellig..

Morgen vertrekken we voor een kort verblijf naar de hoofdstad Tashkent, waar we hebben afgesproken met Hurshida - een pittige economie studente die van plan is ons alle mooie plekjes van de stad te laten zien!

Maar op dit moment hebben we vooral ook sterk de behoefte aan een weekje natuur en zijn we aan het proberen een trekking te organiseren bij het Aidarkulmeer, in het Noorden van Oezbekistan. Echter staan georganiseerde treks hier nog in de kinderschoenen (of bestaan ze helemaal nog niet) en heeft men van verhuur van kampeerspullen nog nooit gehoord. Weer een mooie uitdaging (ook voor eigen ondernemers die hier iets willen beginnen). We zullen zien.. Gisteren aan het ontbijt kwamen we opeens Stéphane weer tegen, een gezellige Zwitser met wie we erg hebben gelachen 6 weken geleden in Istanbul. Misschien gaan we samen de bergen in..