Ver weg en toch verbonden...

Leren onderweg

Ergens midden in Azië, uitkijkend over grote felgroene vlaktes vol met rijst, terwijl de trein met een rustig gangetje de 1200 kilometer rails onder zich door laat glijden, hoor ik dat een journalist van HP De Tijd zich laat omscholen tot professioneel kok en zie ik dat mijn ouders alweer vroeg wakker zijn en me een factuur hebben gestuurd van de verzekering. Linda vraagt wat het woord 'aptitude' betekent en ik, die het ook niet weet, geef even later het juiste antwoord. Heb ik ook weer iets geleerd.

Een aantal mensen heeft ons gevraagd: 'Wat doen jullie nu zoal met al die tijd die jullie hebben?'

Wel, naast het uitzoeken van bus- en treinroutes, uren in de rij staan om kaartjes te verkrijgen, met mensen praten, plannen waar we naartoe willen, onderhandelen met taxi-chauffeurs, genieten van al het moois en bizars dat we zien, onze was doen, geld wisselen tegen een goede wisselkoers, busritten van 18 uur uitzitten, bijkomen van nachten nauwelijks slapen in overvolle treincoupes en luidruchtige hotelkamertjes, dingen gewoon laten gebeuren en visa aanvragen... proberen we te leren. Oftewel onze nieuwsgierigheid te bevredigen.

Reizen is echt veranderd, vergeleken met 10 of 25 jaar geleden. De opkomst van internet en (mobiele) telefonie is de grootste drijfveer van deze verandering. Ik heb af en toe het gevoel dat we echt tijdsreizigers uit de toekomst zijn die een bijrol spelen in soms een heus Middeleeuws tafereel.

Techniek is iets wat me intrigeert, ik houd erg van uitzoeken hoe dingen werken en op zoek te gaan naar de achterliggende structuren en principes. We maken ook redelijk geavanceerd gebruik van techniek van op onze reis. Naast de (voor ons inmiddels geheel normale) zaken zoals ons weblog en contact met het thuisfront via e-mail gebruiken we verschillende digitale hulpmiddelen om contact te hebben en te leren.

Het lijkt misschien alsof we op onze reis niet zoveel meekrijgen van wat er speelt in de rest van de wereld, doch het omgekeerde is eigenlijk waar... Graag neem ik je mee op een kleine doorloop van hoe we, onder andere, leren en onze nieuwsgierigheid bevredigen en de zaken die we hiervoor gebruiken.


Het (digitale) materiaal
We hebben een aardige verzameling van zaken met een stekker. We hebben een laptop bij ons (een Apple Macbook) 2 telefoons (een oude Nokia en een iPhone). We hebben een iPod, 2 USB sticks en een externe harde schijf (deze gebruiken we als backup van onze computer en om grote bestanden op te zetten). Ook hebben we 2 foto-camera's bij ons, een grotere een Nikon en een kleine een Canon die zo in je broekzak past.

We maken intensief gebruik van deze hulpmiddelen. Om vast te leggen wat we zien en meemaken en ook om dingen uit te zoeken. We zoeken onder andere zaken uit qua planning (guesthouses, bussen en treinen) alsook achtergrondinformatie van het land, de regio, de politieke/religieuze situatie en de cultuur an sich en we zoeken ook veel woorden op. We hebben veel 'aha!-momenten'. Ineens begrijp ik de betekenis van een woord of begrip.


Verbeelding
Inmiddels hebben we een indrukwekkend digitaal foto-archief opgebouwd van de reis. Zo'n 20.000 foto's en ze zijn allemaal getiteld (de eer voor dit monnikenwerk gaat met name naar Linda). We merken nu al de voordelen van het onderweg reeds je foto's titelen. Naast dat je thuis niet meer met een virtuele kartonnen doos met foto's zit, kun je echt veel makkelijker zoeken door de berg foto's en ook als iemand een foto ziet en vraagt waar dat (guesthouse, meer, gebouw of feest) is is het heel makkelijk om antwoord te geven.

We beleven de reis heel intens, we praten over veel dingen die we meegemaakt hebben. Dit maakt de beleving dieper, we zijn inmiddels al een paar alleengaande reizigers weer tegengekomen (een land verder) en dan merken we dat het voor ons veel makkelijker is om de naam en de ervaringen met die persoon terug te halen, dan voor die persoon. Het kan ook zeker zo zijn dat wij deze persoon interessanter vinden dan hij/zij ons... doch ik denk dat het een betere verankering aan onze kant is. Wat ook zeker bijdraagt is dat de reisfoto's als screensaver staan op de computer... het is als een film die voorbij trekt en die zorgt dat de herinnering sterker verankerd wordt in je geheugen.


Algemene ontwikkeling: Podcasts
Als ik in Nederland en België ben probeer ik doordeweeks altijd om 19.00 naar Radio 1 te luisteren, dan komt Kunststof. Kunststof is een interviewprogramma van de NPS, met iedere dag een andere gast uit de wereld van kunst, cultuur of media. Razend interessant! En dan is er TED (Technology, Entertainment & Design). TED is van oudsher een conferentie in Amerika, waar ze bijzondere sprekers van over de hele wereld een podium geven om inzicht te geven in waar deze mensen mee bezig zijn. Deze inspirerende lezingen worden als kleine filmpjes beschikbaar gesteld via de website TED.com. Het zijn prachtige verhalen over zeer uiteenlopende onderwerpen, van wetenschap en techniek tot muziek en kunst. En gelukkig geen politiek of religie!

Kunststof en TED vind ik beide zo'n belangrijke bron van kennis en vermaak dat ik heb gezocht hoe ik die toch op afstand kon meenemen.

Het antwoord zit 'm in 'Podcasts'. Podcasts zijn radio of video bestanden die je kan afspelen op je iPod of iPhone (en uiteraard op je computer). Als je deze bestanden op je computer hebt staan hoef je dus geen internet verbinding te hebben om ze te kunnen beluisteren of te zien.

Toen we nog thuis waren heb ik een groot aantal podcasts gedownload op de externe harde schijf die we bij ons hebben. Op de plekken waar we een goede internetverbinding hebben worden nieuwe podcasts automatisch gedownload naar de computer. Deze podcasts -die dan op de computer staan- worden iedere keer automatisch ververst op de iPod en iPhone als we ze beluisterd hebben.

Het programma iTunes is onze muziekbibliotheek waar ook de podcasts in opgeslagen zijn. Het is een genot om door de iTunes Music Store, de digitale muziekwinkel van Apple, te struinen waar je zoveel muziek en (gratis) podcasts kunt vinden. Er is zelfs een hele universiteitssectie, iTunes U, waar je lezingen van befaamde hoogleraren kunt vinden.


Aantekeningen maken
Linda en ik hebben beide een aantekenboekje waar we onze ervaringen in optekenen. Inmiddels zijn er al aardig wat aantekenboekjes vol en hebben we er zelfs al een paar mee naar huis gegeven met mijn ouders (we durven ze niet naar huis te sturen met de post). Linda schrijft heel mooi en netjes en heeft dus van die mooie kleine Moleskine boekjes, ik schrijf vrij groot, maak veel mindmaps en teken ook vaak om zaken te kunnen onthouden, ik gebruik dan ook A5 boekjes zonder lijntjes. Ook maak ik veel 'inspiratie-foto's', deze foto's komen zeker nog van pas voor mijn werk als voorbeeld van creatieve oplossingen of om gewoon eens echt anders te kijken. Een aantal van deze foto's zet ik op mijn Twinkeling* website, zie http://www.twinkeling.com/Twinkeling_/Inspiration_Pictures.html

Naast de fysieke aantekeningen, maak ik ook veel digitale aantekeningen, hiervoor gebruik ik het gratis programma Evernote (www.evernote.com). Het is eigenlijk een heel simpel programma om je gedachten, plaatjes, etc. vast te leggen. Het mooie is dat Evernote -zodra je een internetverbinding hebt- je data op het internet opslaat en dat je die dan weer via je telefoon of iedere willekeurige computer kunt raadplegen. Ook kun je een deel van je notities delen door ze te publiceren op internet, zie voor een voorbeeld: http://www.twinkeling.com/Twinkeling_/Notes_%26_Ideas.html


Telefonie en internet met de telefoon
We waren eigenlijk verbaasd hoe makkelijk het tegenwoordig is om voor zo'n 2 euro een SIM-kaart te kunnen kopen en daar in veel gevallen ook meteen mee te kunnen internetten. We hebben in Oezbekistan, India, Nepal, China en Thailand een lokale SIM-kaart gekocht en konden er (behalve in Oezbekistan) ook gewoon mee internetten. Uiteraard gaat dit aanzienlijk trager dan met een gewone computer, doch voor e-mail en kleine opzoekzaken is het ideaal! Je kunt zelfs de telefoon gebruiken als modem en zo via je telefoon toch met je computer het internet op.


Bereikbaarheid
Bereikbaar zijn is ook erg makkelijk via de website HalloBuitenland.nl, waar je reeds voor zo'n 2 cent per minuut naar nagenoeg alle landen in Azië kunt bellen.

Ook gebruiken we Skype, waarmee je gratis via internet kunt bellen van computer naar computer en waarmee je ook naar vaste en mobiele nummers kunt bellen voor een zeer voordelig tarief. Het echte mooie van Skype is dat je kunt video-bellen, we merken met name dat dit video-bellen de drijfveer is voor onze ouders om enthousiast achter de computer plaats te nemen. Hun kennis van de computer is omhoog gesprongen!

Onze lieve buren in Antwerpen zijn zo vriendelijk om de post door te sturen naar mijn ouders. Mijn vader scant de eventuele facturen van zaken die we niet hebben kunnen machtigen en wij maken die weer over via internet middels telebankieren... hoeveel kleiner kan de wereld zijn.


Om de 'Great Firewall' heen
In Iran, China en Myanmar hebben de regeringen besloten om bepaalde websites te blokkeren (waaronder veel weblogs, Facebook, YouTube en CNN). Nu zijn er altijd mogelijkheden om deze blokkades toch te omzeilen. Stap een beetje internet cafe in en een handige jongen legt je vriendelijk uit hoe je toch deze websites kunt bereiken. In veel gevallen gaat dat via een zogenaamde proxy-server, dit is eigenlijk een computer die je internet verkeer via een ander land laat lopen en zodoende denkt de computer waar je op werkt dat de website vanuit een ander land opgevraagd wordt. De overheden proberen deze proxy websites ook weer te blokkeren en zo gaat het kat-en-muis-spel vrolijk door. Bekende proxy websites zijn: vtunnel.com en hotspotshield.com, gebruik ze zolang ze het nog doen...


Ander nieuws
Standaard staat de website nu.nl als beginpagina wanneer we de internetbrowser op onze laptop opstarten en hierdoor scannen we iedere keer als we gaan internetten de hoofdpunten van het nieuws. Naast nu.nl kijk ik altijd even snel naar de websites van The New York Times, CNN en NRC*Next. Onderwerpen zoals de hypotheekcrisis, ABN-Amro, Mexicaanse griep, DSB en het overlijden van Pieter Ludz zijn onze aandacht niet ontsnapt, maar we worden er ook zeker niet mee doodgegooid door herhaling... dit maakt dat het vrij makkelijk is hier op afstand naar te kijken.

Voor het wereldnieuws is het eigenlijk extra mooi dat we aan de andere kant van de wereld zitten, hier wordt letterlijk anders aangekeken tegen het nieuws. In Centraal-Azië was het voor veel mensen meteen al duidelijk wie de eigenlijke agressor was in het conflict Georgië-Rusland, er stonden daar ook andere feiten in de krant.

Ook probeer ik in ieder land een lokale (Engelstalige) krant te vinden, dit lukt aardig en het is bijzonder om te zien hoe anders er met nieuwsvoorziening wordt omgegaan. In Iran zijn ze specialist in het uitzoeken van kritische Amerikaanse columnisten die het eigen Amerikaanse regeringsbeleid aanvallen, deze personen krijgen vaak een stuk voorpagina of toch zeker tweede katern. Ook weten de kranten in landen zoals Iran, China en Myanmar werkelijk alles van de VN veiligheidsraad en sancties. In landen zoals India en Nepal zijn de kleine nieuwsberichtjes in nationale kranten dan weer vaak aandoenlijk als er bericht wordt over dat ene lokale project waarbij er weer 3 mensen aan een baan geholpen zijn en er een lint doorgeknipt is voor de opening van een dorpswinkel.
Ook de opmaak van veel van de (nationale) kranten in Centraal-Azië ontstijgt het niveau van een schoolblad nauwelijks. De kwaliteit van de vorm maakt het af en toe moeilijk om de geprinte media serieus te nemen.

Kranten in Centraal-Azië zijn in veel gevallen staatspropaganda (de andere kranten zijn vaak gewoonweg verboden). En dus zie je een digitale tegenbeweging in de vorm van (vaak onafhankelijke) nieuwswebsites en weblogs. De kracht van de digitale media is weer eens erg duidelijk gebleken tijdens de verkiezingsstrijd in Iran. Ook in China, waar veel kranten verboden zijn en weblogs geblokkeerd zijn wordt toch stevig -kritisch- nieuws digitaal geconsumeerd.

In al het internationale nieuwsgeweld was het ook erg verrassend om in Hong Kong een krant tegen te komen met de prachtige titel: Positive News. In deze krant staan inderdaad alleen maar voorbeelden van positieve activiteiten. Mooi werk!


Op pad
We zijn vaak op pad met de reisgids, hier staan meestal de kaartjes van de plaatsen in en de namen van busstations en zaken om te bekijken. Soms willen we echter de reisgids niet meenemen en toch onthouden hoe iets heet. Overschrijven gaat aardig totdat je in Centraal-Azië komt (alles is daar Russisch schrift) of totdat je in China komt. Dan is het erg makkelijk om gewoon een foto te maken van de naam van hetgeen waar je heen wilt en die middels het schermpje van de camera of telefoon te tonen aan de taxi-chauffeur.


Boeken en klassiekers en nog meer boeken
Voor ieder land dat we gaan bezoeken proberen we ons voor te bereiden en als we in het land zelf zijn proberen we boeken te lezen en te films zien die gaan over dat land, die regio of die specifieke situatie. Dit om ons nog beter te kunnen inleven en de ervaring te verrijken. Veel boeken die we onderweg kunnen vinden zijn in het Engels, dit komt vaak erg mooi uit omdat het de originele taal is waarin het boek geschreven is. Ik merk dat het lezen van Engelstalige boeken me steeds beter af gaat, ik houd achterin mijn aantekenboekje een lijstje bij van 'Mooie / Moeilijke woorden' om die dan op te kunnen zoeken en naar terug te kunnen kijken om ze te herhalen (Wat was ook alweer de betekenis van Phlegmatic of Avaricious?). Het lezen van af en toe een Nederlandstalig boek gaat nu echt razend snel, het is af en toe wel een verademing na een stevig Engelstalig boek.

Op deze reis heb ik me ook voorgenomen eindelijk eens toe te komen aan een aantal boeken, klassiekers, die ik nog altijd wil lezen. Dat lukt inmiddels vrij aardig. Ik heb reeds toegekomen aan: 1984, Animal Farm en Burmese Days van George Orwell, The Power of Now van Eckhart Tolle, Walden van H.D. Thoreau, The Golden Notebook van Dorris Lessing en veel meer. Op http://www.twinkeling.com/Twinkeling_/Books_on_the_road.html staat een groeiend overzicht van de boeken die we hebben gelezen onderweg.


Draagbaar delen
Vaak komen we op plekken waar ze prachtige muziek draaien en vaak staat die muziek tegenwoordig op een computer. Middels onze USB stick (die ik altijd een in mijn broekzak heb) kunnen we die makkelijk uitwisselen. Soms is dit muziek van een muzikant die nog niet eens een CD heeft en die ter plaatse opgenomen is. We hebben al aardig wat exotische muziek gekregen. Ook gebruiken we de USB stick om tickets te kunnen printen via een printer in een hotel en om foto's te delen met andere reizigers.


iPhone: echt een computer in je binnenzak
De iPhone is echt de ideale reisgezel. Je zou soms bijna vergeten dat het een telefoon is. De iPhone is ook een volledige iPod, dus muziek luisteren of video's bekijken is geen probleem.

Voor internet toegang kan de iPhone gebruik maken van draadloze netwerken (WiFi) en van het telefoonnetwerk (Edge/3G). In veel landen hier in Azië zijn er geen, of zeer weinig, draadloze netwerken, doch dan blijkt wel weer dat het mobiele telefoonnetwerk het mogelijk maakt om -goedkoop- te internetten. Alleen in Myanmar/Birma was er totaal geen telefoonontvangst (internationale roaming is niet mogelijk daar). In China en Thailand daarentegen heb je zowat op iedere straathoek een WiFi-punt dus hier kun je zeer makkelijk on-line zijn. Bij andere reizigers zien we een explosie aan laptops, met name de mini netbooks zie je vrijwel overal.

Een ander groot voordeel van de iPhone is dat je er verschillende programma's op kunt draaien (vaak zonder dat een internetverbinding direct nodig is). Op de iPhone gebruiken we een 20 tal programma's (Apps). Hierbij even mijn top 10 Must have -gratis- iPhone programma's voor de wereldreiziger, beginnend bij nummer tien:

10. TELEAC Chinees - Ideaal als je naar China gaat. Een flinke set standaard zinnen die zowel op het scherm in het Chinees getoond als ook uitgesproken (!) worden.
9. Flickit - Een programma om je bijzondere observaties (foto's die je maakt met je iPhone) direct op Flickr te zetten.
8. Stanza - een eBook reader. Digitaal boeken lezen, veel oude boeken zijn gratis beschikbaar via het Project Gütenberg (een organisatie die boeken, waarvan het auteursrecht is verlopen, digitaliseert en gratis beschikbaar stelt).
7. Units - Een omrekenprogramma voor van alles, zoals gewichten en maten.
6. Skype - Bellen via internet (met een kleine aanpassing kan dit zelfs via het datanetwerk van de telefoonmaatschappij).
5. WorldWiki - een mini encyclopedie met nuttige informatie van alle landen ter wereld.
4. Dictionary - Een compleet Engels woordenboek, wat we zeer vaak gebruiken.
3. Currency - Een valuta omreken programma, erg eenvoudig en update zichzelf zodra er weer een internetconnectie is.
Op een gedeelde tweede plaats:
2. De standaard apps van Apple (Telefoon, iPod, Mail, Camera, Safari en World Clock.

En met stip op een:
1. Evernote - Maak en bekijk je notities en eventuele bestanden (zoals vliegtickets en routebeschrijvingen), die je op je computer hebt staan en zo op je iPhone kunt raadplegen.


Co-Creatie
Mijn computer is een hamer en beitel ineen en ik ben de beeldhouwer. De computer heeft zoveel mooie software aan boord om dingen te maken. Of het nu foto -of videobewerking is of dat we een website gaan maken, het gaat allemaal erg makkelijk. We hebben onderweg al vele mensen blij kunnen maken door hun iPod te repareren, door foto's op een CD te branden en we hebben enkele mensen al een website cadeau kunnen doen, zoals: http://www.NepaliOrganicCoffee.com en http://www.DreamsandCo.org/fusion


En dan de laatste digi-tip voor wereldreiziger:
Voor het geval je bijvoorbeeld je paspoort kwijtraakt; maak een digitale foto van je paspoort en bankpassen en mail deze naar je e-mail account. Via webmail is het mogelijk om dan on-line je gegevens terug te vinden. Dit voorkomt een hoop ellende als je je zaken kwijt bent. Indien je credit-card gegevens er bij staan, kun je zelfs vanuit ieder willekeurig internet cafe een hotel/vliegticket boeken zonder dat je iets nodig hebt!


Dat was even een onderdompeling in de wereld van leren onderweg. Zo zijn we ver weg... en toch verbonden!